Besthmenerberg en Eerderhoogte

Eén van de oudste molens van Ommen staat in Besthmen aan de Manitoba-rotonde.

Sinds 1449 is Besthmen al een buurtschap in de gemeente Ommen. Het werd toen als buurtschap "Besmannick" aangeduid. Dichtbij de molen ligt het prachtige landgoed "Eerde", compleet met kasteel en fraaie boerderijen. Verderop vindt men de stilte van het "Eerder Achterbroek".

De oorspronkelijke molen stond ooit op de helling van de Besthmenerberg. We spreken dan over het jaar 1583. De familie Konijnenbeld, die woonde op het perceel Bergweg nr. 24 in Besthmen, was ooit pachter van deze molen. Om meer wind te kunnen vangen werd de molen in 1748 verplaatst naar de "Eerder Hoogte".

De molenaarsfamilie Hellwich

De Besthmenermolen werd in 1806 gepacht door Alexander Magnus Hellwich. Deze molenaar kwam uit het romantische Rothenburg aan de Tauber in Duitsland. Konijnenbeld liet terzelfder tijd een molen bouwen aan de Zwolseweg, bij de Ommer bevolking beter bekend als "Knienbeld's Mölle". Vóór de Franse revolutie was de Besthmenermolen een zogenaamde dwangmolen. Op grond van het "windrecht" van de landheer kon hij de boeren dwingen het graan op zijn molen te laten malen. Een deel van het graan moesten zij daarbij als pacht aan hun pachtheer afdragen en een kleiner deel als maalloon aan de molenaar. In de Napoleontische tijd werden die "heerlijke rechten" afgeschaft. De Franse revolutie ging immers uit van vrijheid, gelijkheid en broederschap, dus geen aparte rechten meer voor de adel en de landheren.

In 1824 koopt molenaar Hellwich de molen en wordt dan zelf eigenaar. Vijf generaties lang malen de Hellwich's het koren van de omliggende boerderijen.

De molen op de tegenwoordige plaats

In 1861 slaat echter het noodlot voor Hellwich toe. De molen op de Eerder Hoogte wordt door de bliksem getroffen en brandt tot de grond toe af. In 1862 bouwt zoon Jan Hendrik een nieuwe molen nabij de kruising van de wegen Ommen-Eerde en Ommen-Goor, dat is dus op de huidige locatie. Op deze plek is de molen veel beter bereikbaar dan op de Besthmenerberg. De zoon van Jan Hendrik, die dezelfde naam draagt als zijn grootvader Alexander Magnus zet het bedrijf daarna voort. In 1954 overlijdt Jan Hendrik, de vierde op rij uit het geslacht Hellwich. Dan is het afgelopen met het malen op windkracht. Een motor vervangt de aandrijving door wind. De vijfde en laatste molenaar van de familie Hellwich, die ook weer Alexander Magnus heette, met de roepnaam Sander, verkoopt in 1977 de dan al in verval geraakte molen aan de gemeente Ommen. Hier eindigt de geschiedenis van een hardwerkende molenaarsfamilie die van vader op zoon eeuwenlang de wieken hebben laten draaien.

Verval en herstel

Jarenlang staat er dan een trieste en afgetakelde molen, die eens de trots was van de buurtschap Besthmen. Gelukkig wordt de molen niet gesloopt. De gemeente Ommen laat de romp in 1986 restaureren en enkele jaren later de kap met wieken. Sinds 1995 is de Besthmenermolen weer draaivaardig maar het binnenwerk ten behoeve van de maalfunctie ontbreekt dan nog. Sinds december 2001 worden activiteiten ondernomen om de molen weer maalvaardig te maken met één maalkoppel. Het project "maalvaardig maken" is in de winter van 2009 - 2010 uitgevoerd.