De Konijnenbelt
Januari – mei 2019
Herstel kap en de constructies in de kap van de Konijnenbeltsmolen
In december 2018 is de kap van de Konijnenbeltsmolen in Ommen gelicht en naast de molen gelegd (zie hier voor een film en foto’s hiervan). De aanleiding was de slechte staat van het riet van de kap. De kap is voorlopig naast de molen gelegd in afwachting van een nieuwe rietdek.
Een inspectie van de kap en van de dragende balken van het gevlucht kan nu veel grondiger worden uitgevoerd. En ook het kruiwerk waarover de kap draait bij het op de wind zetten, kan nu aangepakt worden. Bij deze inspectie bleken er toch een aantal ernstige gebreken te zijn die hersteld moeten worden:
– Van de kap zijn enkele gordingen vervangen onder andere om de knik in het rietdek aan de rechterkant van de kap weg te werken. Ook de rietlatten waren slecht en zijn vervangen.
De kap is nu gereed voor de rietdekker.
– Van de draagconstructie voor het gevlucht (de wieken en de bovenas) is de windpeluw en de keer- en weerstijl vervangen. (De windpeluw is een zware dikke eikenbalk waarop de bovenas, en dus ook het gevlucht, rust. De keer- en weerstijl staan op de windpeluw en dienen voor het op de plaats houden van de bovenas.)
Bovendien bleek de burgemeester aangetast door de bonte knaagkever en moest dus vernieuwd worden. (De windpeluw rust op de burgemeester en de twee voeghouten.)
– In de molen zelf wordt gewerkt aan het kruiwerk. (Als het gevlucht op de wind wordt gezet rolt de kap met ijzeren rollen over de onderrail van het kruiwerk. Dit type kruiwerk heet een Engels kruiwerk. ) Er is een nieuwe onderrail gemaakt van staal waardoor het zware kruien een stuk lichter zal gaan. In de kruivloer worden nu weer de oude zwaluwstaarten van het historische neutenkruiwerk gebruikt.
– In de werkplaats van molenmaker Doornbosch wordt ondertussen gewerkt aan de koningsspil, de donsbalk en de bonkelaar. (De koningsspil is de centrale balk in de molen en is samen met de bonkelaar onderdeel van het gaande werk: de overbrenging van de draaiende wieken naar de molensteen. De koning rust op de donsbalk.)
De koningsspil is gezaagd uit een flinke eik uit het landgoed Het Laer en de donsbalk uit een gedeelte van de oude lange spruit van molen Den Oord.
De kap met nieuwe gordingen.
Op de foto links de oude windpeluw met al de nieuwe burgemeester.
Rechts zonder de windpeluw, met beide voeghouten en daartussen de burgemeester.
Op de foto links de nieuwe windpeluw.
Rechts de windpeluw met daarop staand de keer- en de weerstijl. Steunend op de voeghouten en de burgemeester.
De vernieuwde onderrail van het Engelse kruiwerk
De nieuwe koningsspil en donsbalk